Chương 54: HÀNH ĐỘNG BẨM SINH VÀ SINH HOẠT CỦA ÂN SỦNG
Phân biệt thế nào?
Con ơi! Hãy nhận định cho rõ rệt những hành động do bẩm sinh với sinh hoạt của ân sủng. Mỗi thứ theo một chiều hướng hết sức ngược nhau và phức tạp. Trừ người sống nội tâm và được ơn trời soi sáng, chứ mấy ai phân biệt nổi. Ai ai cũng thích điều thiện và trong hành vi, ngôn ngữ, bao giờ họ cũng nhằm một thiện ích nào đó, nhưng nhiều người bị lầm thê thảm vì cái vỏ, cái mã thiện ấy.
Ích kỷ với xả kỷ
Bẩm sinh rất xảo trá: nó quyến rũ, mưu mô lừa đảo và bao giờ cũng đặt mình làm chủ đích.
Ân sủng, trái lại, rất ngay chính, xa tránh ngay cả hình bóng cái ác và không bao giờ hữu ý lừa ai. Tất cả chỉ vì Chúa và chỉ mong đạt được chính Chúa. Bẩm sinh không muốn chết, không muốn bị kiềm chế, bị thua thiệt, bị sai khiến, không bao giờ ưa nặng nhọc.
Ân sủng ưa hãm mình, triệt để ghét dâm đãng, tìm tùng phục, coi thường thất bại, sợ được tự do. Thích sống kỷ luật, không ham điều khiển ai, ưa sống
động và ở dưới cánh tay Chúa, “sẵn sàng khiêm nhượng cúi đầu trước mọi người vì Chúa” .
Bẩm sinh chỉ hành động vì tư lợi, chỉ mong lợi dụng người khác. Ân sủng không xét tài lợi, không ham tiện nghi mà chỉ nghĩ đến công ích.
Yêu sách với đơn sơ
Bẩm sinh ham danh dự, mong được trọng kính.
Ân sủng luôn qui hướng mọi danh dự, mọi vinh quang về Chúa. Bẩm sinh sợ xấu hổ, sợ khinh chê.
Ân sủng vui chịu “nhục vì danh Chúa” . Bẩm sinh thích thư nhàn và nuông chiều thể xác. Ân sủng không ưa nhàn rỗi, ham làm việc luôn. Bẩm sinh ưa tò mò, ham cái đẹp, tránh thô hèn.
Ân sủng lại sung sướng vì cái đơn sơ, tầm thường, không ngại cái thô hèn, không thẹn phải mặc áo cũ.
Bẩm sinh tìm của thế tục, vui vì tư lợi, buồn vì phải thua thiệt, khó chịu vì một vài lời sỉ nhục.
Ân sủng chú trọng điều bất diệt, không thèm điều mau qua. Không nao núng khi thua thiệt. Nói nặng tránh mất lòng, vì nó đã gửi kho tàng và vui vẻ trên trời, ở đó không gì hư nát được.
Tham lam với đại độ
Bẩm sinh tham lam thích nhận hơn cho, chỉ dính bén tư lợi. Ân sủng lại quảng đại và có tính cách cộng đồng, tránh cái riêng tư, được ít cũng bằng lòng và nghĩ “cho đi vui hơn là nhận lấy” .
Bẩm sinh hướng về tạo vật, nhục thể, phù vân và du hí.
Ân sủng hướng về Chúa và đạo đức, từ khước tạo vật, trốn trần tục ghét những ước muốn giác quan, hạn chế lêu lổng và xấu hổ lúc phải ra nơi công chúng.
Bẩm sinh ham được an ủi bên ngoài để nhờ đó thỏa mãn giác quan. Ân sủng chỉ tìm an ủi nơi một Chúa và chỉ vui mừng trong Chúa chân thiện hơn mọi thứ hữu hình.
Bẩm sinh hành động vì tư lợi và ích kỷ, chỉ biết đòi công, làm ơn để mong báo đáp, để kiếm lời, tìm tiếng khen, đòi biết ơn.
Ân sủng không tìm của thế tục hoặc công xá, chỉ mong được Chúa làm phần thưởng duy nhất, còn những nhu cầu trần thế, chỉ coi chúng là phương thế để đạt gia nghiệp muôn đời.
Tự phụ với khiêm tốn
Bẩm sinh thích lắm bạn hữu, thân thuộc. Tự hào là con dòng cháu giống. Cười với người sang, nịnh người giầu, vỗ tay khen đồng lõa.
Ân sủng yêu cả người thù ghét mình, không kiêu vì nhiều bạn, coi thường giống trọng dòng sang, có hãnh diện thì cũng chỉ hãnh diện khi tổ tiên nổi tiếng về nhân đức. Trọng bần khinh phú, thương giúp người vô tội hơn bọn quyền quý, vui cùng người chân thực hơn bọn xảo trá, luôn luôn khuyên người tốt thi đua việc thiện và bắt chước Chúa Kitô.
Bẩm sinh hay phàn nàn vì thiếu thốn và vất vả. Ân sủng nhẫn nại chịu cảnh túng nghèo.
Bẩm sinh qui tất cả về mình: có tranh đấu, có biện luận cũng là vì mình. Ân sủng quy tất cả về Chúa, nguồn mạch của muôn ơn. Không nhận gì là của mình, không kiêu hãnh phô trương gì, không tranh luận, không trọng ý mình
hơn ý người, chỉ phú thác mọi tư tưởng, mọi sáng ý mặc Thượng Trí Chúa xét định.
Bẩm sinh ham biết những bí mật và tin tức, thích ra mắt quần chúng, thích vơ vét nhiều, thích được người biết tới và làm mọi việc để cầu tiếng khen. Ân sủng không ưa tìm biết những mới lạ. Tất cả những điều đó chẳng qua chỉ là phục hồi một dĩ vãng đã chết, vì hạ giới có gì mới lạ, có gì vững chắc! Nó chỉ tập hãm giác quan, tránh cái thỏa mãn phù phiếm và phô trương; khiêm tốn giấu ẩn những gì đáng khen, đáng trọng; tìm ích lợi và vinh danh Chúa trong mọi sự, mọi khoa học. Không thích mình được ca tụng, cũng như không thích những điều thuộc về mình, mà chỉ mong Chúa được vinh hiển vì mọi ơn lành Chúa ban đầy tràn, và ban vì một bác ái tinh thuần.
Ân sủng bổ khuyết và cải tạo bẩm sinh
Ân sủng là ánh sáng siêu nhiên, là đặc ân của Thiên Chúa, là dấu ấn những người được chọn và bảo chứng phần rỗi muôn đời. Từ đam mê trần tục nâng ta lên sùng mộ siêu nhiên, từ nhục thể biến ta thành tinh thần.
Bẩm sinh càng bị dẹp và khuất phục, ân sủng càng tuôn xuống đầy tràn và ngày ngày thăm viếng làm cho hình ảnh Thiên Chúa nổi dần trong tâm trí con người.
SUY NIỆM
Thánh Phaolô nói: trong ta có hai luật đối lập: luật xác thịt xui ta làm ác và luật lý trí, hợp tác với ân sủng, giúp ta tùng phục Thiên Chúa.
Đứng giữa hai sức mạnh tương phản, ta không biết mình sẽ nghiêng bên nào. Vì xác thịt kéo ta về phía trần tục cũng mạnh như ân sủng kéo ta về phía Thiên Chúa. Thỏa mãn cả hai là không thể được, vì “không ai có thể phụng sự hai chủ”.
Tất cả còn do sự lựa chọn và thiện chí của ta. “Bí quyết của đời sống tinh thần hệ tại ở cuộc lựa chọn này” (Taulère).
Lạy Chúa! Nhờ ơn Chúa soi sáng, con quyết chọn Chúa làm kỷ phần và gia nghiệp. Trần tục đối với con là địch thủ. Xin Chúa giúp con trung tín đến cùng.
I Pet. 2, 13
Act. 5, 41 Act. 20, 35 |